W polskiej literaturze lotniczo-modelarskiej litery kodowe 309. Dywizjonu Polskich Sił Powietrznych, malowane w roku 1944 na Hurricanach IIc, zwykło się przedstawiać jako szare. Nie jest to jednak barwa regulaminowa, ponieważ już w roku 1941 na dziennych myśliwcach RAF i sprzymierzonych w Europie zamiast liter szarych wprowadzono litery malowane kolorem Sky.

Dlaczego zatem polscy badacze wybierali szary?
Ponieważ powszechnie znane są dobrej jakości zdjęcia (czarno-białe), pokazujące polskie Hurricany z 309., na których odcień liter wyraźnie różni się od odcienia pasa na kadłubie, który z pewnością był w kolorze Sky.

 

To rozsądna interpretacja odcieni szarości na czarno-białych zdjęciach, nie jest jednak poparta pisanymi dokumentami, rozkazami czy wspomnieniami, ani zachowanymi fragmentami samolotu.

Dotychczas przyjmowaliśmy wersję szarą, i takie właśnie kalkomanie umieściliśmy w zestawie 1/72 Hurricane IIc Model Kit (numer katalogowy 70036) – jest to samolot o numerze seryjnym LF331 i oznaczeniu dywizjonowym WC-G. To zgodne opracowaniami publikowanymi w Polsce (np. renomowana i bardzo wiarygodna monografia Polish Fighter Colours wyd. Stratus oraz Polski Samolot i Barwa 1940-1946 wyd. Bellona).

Barwna interpretacja malowania samolotu WC-D w książce Polski Samolot i Barwa 1940-1946

 

Początkowo planowaliśmy szare litery zastosować także w modelu Hurricane IIc w skali 1/48, w którego pudełku znajduje się, obok dwóch innych, także malowanie LF644/WC-D z polskiego 309. Dywizjonu. Tak też przygotowaliśmy grafikę („bokorys”) przedstawiający ten samolot na stronach internetowych.

Wkrótce po publikacji tej grafiki, Troy Smith, brytyjski modelarz aktywny m.in. na portalu Britmodeller.com, zwrócił nam uwagę, że najprawdopodobniej się mylimy.

Ilustracja: zrzut ekranu z forum Britmodeller.com

Jako argument, poza powszechnie znanym faktem, jakim jest brytyjski regulamin nakazujący używać w tamtym okresie koloru Sky, pokazał nam, w jaki sposób sam kilka lat wcześniej popełnił analogiczny błąd, przyjmując, że na jednym z zachowanych, nierestaurowanych Tempestów litery dywizjonowe też są szare.

Ilustracja: zrzut ekranu z forum Britmodeller.com

Rzeczywiście, nawet na kolorowym zdjęciu litery wydają się szare, jednak forumowicz, Chris Thomas, który wielokrotnie dokładnie je oglądał w rzeczywistości, zapewnia, że namalowano je kolorem, który mechanicy przygotowali jako Sky i namalowali nim litery kodowe, po dostarczeniu samolotu z fabryki do dywizjonu. Rzeczywiście, różni się on od oryginalnego Sky, jakim w fabryce namalowano pas na kadłubie, ale nadal jest to kolor mający odpowiadać barwie Sky – a nie szary.

Uwaga Troya skłoniła nas do ponownego przyjrzenia się sprawie. Okazało się, że także na niektórych polskich Mustangach w tamtym okresie odcień liter (mówimy cały czas o zdjęciach czarno-białych) odbiega od odcienia pasa na kadłubie. O ile można uwierzyć w jakąś nieregulaminową specyfikę w nietypowym, bo wspierającym działania wojsk lądowych dywizjonie 309., to trudno spodziewać się takich anomalii w „rasowych” dywizjonach myśliwskich, jak 306. czy 315!

Ilustracja: zdjęcia i barwne sylwetki z książek Polish Mustang Units oraz Polish Fighter Colours t. 2

W takiej sytuacji podjęliśmy decyzję o zmianie barwy liter kodowych dywizjonu z szarego na Sky w „bokorysie” i w kalkomaniach.

 

 

Wierzymy, że była to decyzja słuszna. Jednocześnie dziękujemy Troyowi Smithowi za zwrócenie uwagi na tę ważną kwestię. Jeszcze raz dziękujemy też wszystkim tym modelarzom, którzy wcześniej (a zdarzało się to wiele razy!) pomagali nam udoskonalić nasze modele. To przejaw prawdziwego ducha koleżeństwa w modelarstwie!

Bibliografia

Zobacz także:

Hurricany w skali 1/72 i 1/48 sklepie Armahobby online !

Promocja 1/48 Hurricane Mk IIc do 18 czerwca!

This post is also available in: enEnglish