Samolot Martlet II był jedną z kilku wersji amerykańskiego myśliwca pokładowego Wildcat używanych przez lotnictwo pokładowe Royal Navy. Produkcja tych samolotów zamknęła się w 100 egzemplarzach wyprodukowanych w dwóch seriach, oznaczonych AM954-AM999 i AJ100-AJ153. Pomimo małej liczby maszyn, wersja Mk II miała duże znaczenie w historii Wildcatów.
Wersja Martlet Mk II
Płatowiec Martleta II to odpowiednik amerykańskiego F4F-3A (bez drugiego biegu sprężarki) wyposażony w składane skrzydła od F4F-4. Samolot miał gorsze osiągi na dużym pułapie niż wersja z dwubiegową sprężarką. Mimo to dobrze wpasował się w wymagania, jakie lotnictwo brytyjskiej marynarki wojennej (Fleet Air Arm, FAA) stawiało myśliwcom pokładowym. Miał składane skrzydła, ułatwiające hangarowanie w ciasnych przestrzeniach pod pokładem lotniskowca, a osiągi były wystarczające do przechwytywania wrogich samolotów rozpoznawczych. W porównaniu z używanymi dotychczas na brytyjskich lotniskowcach dwupłatowymi Sea Gladiatorami Martlety były bardzo nowoczesne, były też szybsze i zwinniejsze od dużych, dwumiejscowych Fulmarów. Samoloty pierwszej serii wyróżniały się innym typem rurki Pitota umieszczonej na wysięgniku przyczepionym blisko krawędzi spływu na górnej powierzchni lewego skrzydła oraz dodatkową owiewką na spodzie kadłuba za lukiem podwozia.
Działania bojowe Martletów II. Konwoje…
Martlet Mk II był pierwszym Wildcatem który zestrzelił wroga startując z pokładu lotniskowca. 13 września 1941 roku myśliwiec AM 963 z 802 dywizjonu FAA nad Morzem Barentsa zestrzelił jeden oraz uszkodził kolejny bombowiec He 111. Zwycięskim pilotem był Sub Lt. Jimmy Sleigh, który podczas tej akcji operował z pokładu HMS Victorious w eskorcie wyładowanego 24 lądowymi Hurricanami starego lotniskowca HMS Argus. Morscy myśliwcy oddelegowani tam zostali z dwoma Martletami z macierzystego dywizjonu, aby ubezpieczać ważną operację przerzucenia do Wajengi w północnej Rosji 151 Skrzydła Myśliwskiego RAF. Kolejne zestrzelenia piloci Martletów z 802 dywizjonu zaliczyli już z pokładu macierzystego HMS Audacity w eskorcie konwoju gibraltarskiego OG74, były to czterosilnikowe samoloty bombowo-rozpoznawcze dalekiego zasięgu Fw-200 Kondor. Łącznie do zatopienia HMS Audacity 21 grudnia Grummany z tej jednostki zestrzeliły siedem maszyn, z czego dwie zaliczył Temporary Sub-Lieutenant (A) Eric Melrose 'Winkle’ Brown, słynny późniejszy oblatywacz. Piloci myśliwców angażowali się też w ataki na prześladujące konwój U-booty – ze zmiennym szczęściem, zmuszając je kilkakrotnie do przerwania ataku i zanurzenia, ale także tracąc jednego pilota zestrzelonego przez zainstalowane na okręcie podwodnym działko przeciwlotnicze.
Martlet II z 888 eskadry na pokładzie HMS Formidable, 1942 r. Zdjęcie US Navy/wikimedia commons.
…i desanty
W maju 1942 roku lotniskowiec HMS Illustrious z dwoma dywizjonami Martletów II (dywizjony 881 i 882) wziął udział w operacji „Ironclad” – zajmowaniu Madagaskaru należącego do Francji Vichy. To właśnie tym dywizjonom przypadła pierwsza akcja w tej operacji – atak na lotnisko Arrachart o świcie 5 maja, w którym zniszczono na ziemi wiele francuskich samolotów. W powietrzu Grummany z HMS Illustrious zestrzeliły 3 myśliwce MS.406 i dwa bombowce Potez 63-11 francuskich sił Vichy tracąc jednego Martleta.
W sierpniu 1942 roku HMS Illustrious wraz z HMS Formidable (888 dywizjon Martletów II zwany „Triple Eight” – „Potrójna Ósemka”) podczas rejsu w Zatoce Bengalskiej nawiązały kontakt z siłami lotnictwa Cesarskiej Japonii. Piloci z „Triple Eight” zestrzelili łódź latającą Kawanishi H6K Mavis.
Ostatnią akcją Martletów II była operacja „Torch”, w której samoloty z 888 dywizjonu stacjonującego na lotniskowcu HMS Formidable osłaniały z powietrza desant aliancki we Francuskiej Afryce Północnej. Podczas tych walk Lt. D. E. Jeram zestrzelił francuskiego Blocha 174, a parę dni później, już po francusko-brytyjskim zawieszeniu broni, niemieckiego Ju 88 wspólnie ze swym skrzydłowym. Pozostałe dywizjony przezbrojone już wtedy były w wersję Mk. IV, a nieco później także Mk.V.
Martlet II (nr seryjny AJ148) zaparkowany w bazie lotniczej La Senia, Oran, Algieria, 14 grudnia 1942 r. Zdjęcie z kolekcji Army Signal Corps Collection w Narodowych Archiwach USA.
Martlet II AJ148
Przedstawiony w pudełku 70047 F4F-4 Wildcat® samolot Martlet II AJ148 z dywizjonu 888 „Triple Eight” (HMS Formidable) pochodzi z serii z „amerykańską” rurką Pitota i bez owiewki pod kadłubem. Samolot wziął udział w operacji „Torch” z namalowanymi oznaczeniami amerykańskimi (białe gwiazdy na granatowym tle). Umieszczono je na samolotach aby osłabić opór francuskich sił Vichy, niechętnie nastawionych do Brytyjczyków, z którymi walczyli w operacji „Catapult” (1940), w Syrii (1941) i na Madagaskarze (1942). Po zakończeniu walk oznaczenia przemalowano na brytyjskie, co widać na zdjęciu wykonanym 14 grudnia 1942 na lotnisku w Oranie (Algieria). Samolot ten nosi kamuflaż Temperate Sea Scheme i numer taktyczny Ø-7A.
Kolejny Martlet II, lotnisko La Senia, Oran, Algieria, 14 grudnia 1942 r. Zdjęcie z kolekcji Army Signal Corps Collection w Narodowych Archiwach USA.
Zobacz jeszcze:
- Model F4F-4 Wildcat Expert Seti więcej w sklepie Arma Hobby
Hurricane Mk IIc Expert Set – Galeria – Aliaksandr Laktsevich
This post is also available in:
English
Czy Martlety II dla Royal Navy były malowane farbami brytyjskimi , czy może amerykańskimi odpowiednikami kolorów brytyjskich np Olive Drab 41 jako Dark Slate Grey ?
Nie mamy pewności, zgadujemy że były przemalowane. Na zdjęciach z Algierii wyglądają jak prawie nowe.