Oblężenie Malty podczas Drugiej wojny Światowej jest znane głównie z szaleńczej walki kilku dwupłatowych myśliwców Gloster Sea Gladiator w czerwcu i lipcu 1940 r. Wyspa, określona przez Winstona Churchilla jako „niezatapialny lotniskowiec” była, dzięki położeniu na szlaku zaopatrzenia, kluczem do panowania w północnej Afryce. Była też miejscem, gdzie swój chrzest bojowy przeszły myśliwce Hawker Hurricane Mk I Trop. Wśród pierwszych z nich był samolot nr P3731/J.

Hurricane Mk I trop

Hurricane Mk I Trop, 418 Flight, Operacja Hurry, 2 sierpnia 1940 r. Malował Marcin Górecki.

Włączenie się Włoch do wojny po stronie Niemiec w czerwcu 1940 roku zmieniło sytuację strategiczną w Afryce. Włoskie posiadłości w Libii i Etiopii sąsiadowały bezpośrednio z koloniami Brytyjskimi w Kenii, Sudanie i z Egiptem (zobacz artykuł o Hurricane I trop w Etiopii link). Malta, mała wyspa pomiędzy włoska Sycylią a Libią była w tej sytuacji doskonałym punktem wypadowym do atakowania żeglugi przeciwnika i siłą rzeczy kluczem do utrzymania posiadłości Włochów w Afryce.

Od pierwszych dni oblężenia Malta była kilka razy dziennie atakowana przez fale po kilkadziesiąt włoskich bombowców w osłonie myśliwców. Przejęty transport myśliwców Sea Gladiator, które zmontowano na miejscu i wprowadzono do walki w liczbie nie większej niż trzy sztuki jednocześnie (nazwane Wiara, Nadzieja i Miłość), nie rozwiązywał sytuacji. Pierwsze Hurricane Mk I dotarły na wyspę w czerwcu 1940 roku, podczas ewakuacji z Francji, ale tylko pięć pozostało na wyspie, reszta odleciała do Egiptu. Nasz samolot trafił tu w sierpniu w grupie 12 maszyn z 418 flight, tworzących kręgosłup obrony lotniczej wyspy.

SM.79 over Malta 1940

Bombowce Savoia-Marchetti SM.79 ze 193a Squadriglia (patrz lista zestrzeleń na końcu artykułu), zdjęcie Andrea Nicola CC BY-SA 3.0

W drodze na Maltę

418 flight powstał w wielkiej tajemnicy pod koniec lipca 1940 w RAF Uxbridge na Wyspach Brytyjskich, w samym ogniu Bitwy o Anglię. Stworzyła ją wybrana grupa pilotów RAF z doświadczeniem w startach z lotniskowca. Samoloty zostały zaokrętowane na stary lotniskowiec HMS Argusi wysłane do Gibraltaru. Zespół floty pod nazwą Force H opuścił Gibraltar 31 lipca. 2 sierpnia osłaniający operację lotniskowiec HMS Ark Royal przeprowadził, mający odwrócić uwagę przeciwnika, atak na włoski port Cagliari na Sycylii. W tym czasie dwanaście Hurricane Mk I  prowadzonych przez dwa bombowce pokładowe Blackburn Skua wystartowało z HMS Argus i dotarło na Maltę. Dwa z samolotów rozbiły się przy lądowaniu. Grupa mechaników do obsługi nowych myśliwców dotarła na wyspę na pokładzie dwóch okrętów podwodnych, HMS Pandora i HMS Proteus.

Malowanie Hurricane Mk I trop operacja Hurry

Hurricane aboard HMS Argus, Operation Hurry, 2 Aug 1940

Dwa Hurricane Mk I trop na pokładzie lotniskowca HMS Argus, „Operacja Hurry”, lipiec-sierpień 1940. Samolot po prawej w kamuflażu pustynnym. Samolot po lewej prawdopodobnie w niewyraźnym kamuflażu „lądowym” z niepomalowanym filtrem powietrza. Zdjęcie Tony O’Toole collection.

Wysłane na Maltę tropikalne Hurricane były wyposażone w filtr powietrza Vokes. Samoloty pomalowane były w typowy w tym okresie wojny kamuflaż, składający się z plam w kolorach Dark Earth i Dark Green, a niektóre z maszyn zostały przemalowane w nowy kamuflaż pustynny. Samolot P3731/J miał zielone plamy kamuflażu zamalowane eksperymentalną farbą pustynną, w kolorze nazwanym później Mid Stone.

Hurricane P3731/J, Malta, 261 Squadron RAF 1940

Zdjęcie Hurricane Mi I Trop nr P3731/J na lotnisku na Malcie. Zdjęcie Tony O’Toole collection.

Dolne powierzchnie nie były, jak często się podaje, pomalowane na kolor Sky Blue lub Azure Blue. Prawa połowa dolnych powierzchni była w kolorze białym, a lewa w kolorze czarnym. Było to malowanie ułatwiające obserwatorom na ziemi rozpoznanie własnego samolotu. Stosowano je do czasu wprowadzenia na samolotach instalacji IFF (rozpoznawania swój-obcy), pozwalającej obsłudze radarów identyfikować lecące maszyny. W koloniach z oczywistych powodów zachodziło to z opóźnieniem (np. Brewster Buffalo w Singapurze 1941/42). Na niektórych maszynach filtr Vokes był pozostawiony w naturalnym kolorze metalu.

 

Dwa przykłady Hurricane Mk I trop z czarno-bałym spodem kadłuba. Po lewj z 261 dywizjonu RAF na Malcie, po prawej z nieznanej jednostki w Północnej Afryce. Zdjęcia Tony O’Toole Collection

Dostarczone Hurricane trafiły w połowie sierpnia do 261 dywizjonu RAF, walczącego w obronie Malty w kolejnych miesiącach. Podczas prowadzonych walk dywizjon odniósł wiele zwycięstw. Na wiosnę 1941 w Libii wylądowały siły niemieckiego korpusu afrykańskiego. Pojawienie się myśliwców Bf-109E doprowadziło do dużych strat wśród obrońców Malty. W maju 1941 r. 261 dywizjon został rozwiązany a jego piloci i samoloty wchłonięte do nowego, 185 dywizjonu RAF wysłanego jako wzmocnienie sił na Malcie.

Colour Profile Hurricane P3731/J

Profil kolorowy Hurricane Mk I Trop nr P3731, malował Zbyszek Malicki.

Zwycięstwa Hurricane P3731

Na samolocie P3731/J uzyskano następujące zestrzelenia w obronie Malty:

  • 17 września 1940 F/SGT H. W Ayre zestrzelił Ju-87
  • W nocy z 18/19 Listopada 1940 F/SGT F. Robertson zestrzelił „nocnego intruza”, bombowiec S.79 ze 193a Squadriglia pilotowany przez Tenente Giulio Molteni, cała załoga zginęła.
  • 18 Stycznia 1941 F/L G. Burges zestrzelił Ju-87
  • 19 Stycznia 1941 F/SG T F. Robertson zestrzelił CR-42 i drugi CR-42 prawdopodobnie
  • 1 lutego 1941 P/O Pain uszkodził Ju-88 (rozbił się na Sycylii)
  • 12 lutego 1941 P/O Pain zestrzelił Bf-109E
  • 5 marca 1941 H. W Ayre zestrzelił zespołowo 1/3 Bf-110
  • 5 marca 1941 H. W Ayre zestrzelił Ju-88
  • 18 marca 1941 P/O Pain zestrzelił CR-42 i drugi CR-42 prawdopodobnie

Samolot Hurricane P3731 został następnie przekazany do 127 Dywizjonu RAF i zestrzelony przez myśliwiec sił Vichy: Dewoitine D520 w lipcu 1941 r. w Syrii.

Podziękowania

Serdecznie dziękuję Tonemu O’Toole za konsultacje historyczne i udostępnienie zdjęć

Bibliografia

  • Hurricanes Over Malta: June 1940 – April 1942, by Brian Cull, Frederick Galea, Grub Street Publishing 2002
  • Hawker Hurricane and Sea Hurricane, by Tony O’Toole, Pen & Sword Books Ltd 2014
  • Hurricane Aces of World War 2 (Osprey Aircraft of the Aces) by Tony Holmes, Osprey Publishing 1998
  • https://maltagc70.wordpress.com/

Buy Hurricane I TropReklama

Zobacz modele Hurricane, w tym Mk I Trop w sklepie Arma Hobby. W pudełku od modelu nr. 70021 znajdziesz kalkomanie do Hurricane P3731/J oraz do australijskiego V7476 (zobacz artykuł).

 

This post is also available in: English